Γυμνάσιο & Λύκειο Δ.Ε. Σαπών Φυσικές Επιστήμες , Πρασόπουλος Δημήτριος: Μαρτίου 2021

Τετάρτη 31 Μαρτίου 2021

ΜΕΛΕΤΩΝΤΑΣ ΤΑ ΗΦΑΙΣΤΕΙΑ "ΠΡΟΔΡΟΜΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ ΚΑΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ" - παρουσίαση ΕΙΣΗΓΗΤΡΙΑ : ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΝΟΜΙΚΟΥ

ΜΕΛΕΤΩΝΤΑΣ ΤΑ ΗΦΑΙΣΤΕΙΑ "ΠΡΟΔΡΟΜΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ ΚΑΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ"

ΕΙΣΗΓΗΤΡΙΑ : ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΝΟΜΙΚΟΥ

AΝΑΠΛΗΡΩΤΡΙΑ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΦΥΣΙΚΗΣ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑΣ - ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΑΣ / ΕΚΠΑ

ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ:

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΚΡΙΣΕΩΝ ΙΔΑΦΚ

https://www.youtube.com/watch?v=vt51lrrXs_Q&ab_channel=%CE%99%CE%94%CE%91%CE%A6%CE%9AELEARNING

Τρίτη 30 Μαρτίου 2021

27 - 29 Μαρτίου 2021 : Ο Ερατοσθένης «μέτρησε τη Γη» …. από τις Σάπες !!!, Γυμνάσιο & Λύκειο Σαπών

Ο Ερατοσθένης «μέτρησε τη Γη» …. από τις Σάπες !!!

Γυμνάσιο & Λύκειο Σάπων, Σχολικό έτος 2020 -2021

Ανακοίνωση - δελτίο τύπου

Οι μαθητές του Γυμνασίου και Λυκείου Σαπών, το Σάββατο 27/3/21 και την Κυριακή 28/3/21 πραγματοποίησαν μετρήσεις της Μεσημβρινής Περιμέτρου της Γης από το σπίτι τους.

Το πείραμα αυτό (Πείραμα του Ερατοσθένη) ανήκει σε ένα από τα καλύτερα πειράματα που μπορούν να πραγματοποιηθούν εκτός τάξης με την χρήση απλών πειραματικών μετρητικών διατάξεων (πήχη κάποιου ύψους, βιβλίο με σκληρό εξώφυλλο, ρολό από χαρτί κουζίνας, ένα κουτί από κάποια συσκευασία κα.) και ενός μέτρου ή χάρακα.

Λίγα λόγια για τον Ερατοσθένη και το «πείραμά του».

Ο Ερατοσθένης (Κυρήνη 276 π.Χ. – Αλεξάνδρεια 194 π.Χ.) έζησε κυρίως στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου όπου εργάσθηκε ως βιβλιοθηκάριος στην γνωστή βιβλιοθήκη. Για 40 χρόνια ορίσθηκε ως υπεύθυνος και δίδαξε εκεί. Εκτός των άλλων δραστηριοτήτων και συγγραφών του, ασχολήθηκε με την αστρονομία και με ένα από τα πιο σημαντικά πειράματα που πραγματοποιήθηκε στην ιστορία της ανθρωπότητας.

Ήταν η μέτρηση της μεσημβρινής περιφέρειας της Γης (κατεύθυνση Βοράς – Νότος). Ο Ερατοσθένης πληροφορήθηκε ότι στη Συήνη (σημερινό Ασουάν), ο ήλιος κάθε μεσημέρι του θερινού ηλιοστασίου (21 Ιουνίου) ρίχνει τις ακτίνες του κάθετα στον ορίζοντα και φωτίζει τον πυθμένα ενός πηγαδιού και οι σκιές των αντικειμένων στο Ασουάν ήταν μηδενικές ……

Την ίδια στιγμή στην Αλεξάνδρεια οι ακτίνες του ηλίου «σχημάτιζαν» με τον υπολογισμό του μια γωνία 7,2ο με την κατακόρυφο του τόπου……………

Ζήτησε να μετρηθεί η απόσταση Αλεξάνδρειας – Συήνης (περίπου στα 800km) .Η απόσταση μετρήθηκε από τους «περιπατητές» που χρησιμοποίησε. Τελικά υπολόγισε, με αξιοζήλευτη ακρίβεια την περιφέρεια της γης σε 39.690 χιλιόμετρα. Με ένα απλό τρόπο κατ’αρχήν απέδειξε ότι η Γη είναι «σφαιρική» και μάλιστα μέτρησε «πόσο μεγάλη είναι» !

Σήμερα «γνωρίζουμε» αν και δεν μπορούμε να μετρήσουμε με απόλυτη σιγουριά, ότι η Γήινη μεσημβρινή περίμετρος είναι : 40.007,86 km. Σημειωτέον ότι από το 2008 που πρωτοέκανα το πείραμα διαπίστωσα ότι υπήρξαν νέες μελέτες διόρθωσης της μεσημβρινής περιμέτρου της Γης.

Eratosthenes Experiment 2021

Πολλές πληροφορίες μπορείτε να βρείτε στο δεσμό : https://eratosthenes.ea.gr/

Με την υποστήριξη του Inspiring Science Education / Open Discovery Space και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στα πλαίσια της δράσης FP7 με τη συμμετοχή περίπου 400 σχολείων από όλο τον κόσμο κάθε χρονιά (προσεγγιστικός υπολογισμός)

Η δική μας προσπάθεια

Φέτος λοιπόν προσπαθήσαμε να πραγματοποιήσουμε το πείραμα την Δευτέρα 22/3/21 και προσκληθήκαμε από τους διοργανωτές (Ελληνογερμανική Αγωγή) να συνεργασθούμε με το Αστεροσκοπείο του Boyden στην Νότια Αφρική, αλλά ο καιρός δυστυχώς δεν μας βοήθησε (συννεφιά και βροχή) .

Τα προηγούμενα χρόνια (περίπου 12 χρόνια) είχαμε καταφέρει να πραγματοποιήσουμε το πείραμα σε συνεργασία με διάφορους φορείς & σχολεία της Ελλάδας και του εξωτερικού (περίπου 60 συνολικά) φέτος δεν καταφέραμε να πραγματοποιήσουμε αυτές τις συνεργασίες.

Επιλέξαμε να κάνουμε το πείραμα μόνοι μας χρησιμοποιώντας την εντελώς «παραδοσιακή μέθοδο» (διότι τα περισσότερα σχολεία έκανες μετρήσεις όταν στις περιοχής μας είχαμε βροχή) που περιελάμβανε τα εξής :

α) Γνωρίζουμε το χρόνο που ο ήλιος μεσουρανεί στον τόπο μας. Για τις μέρες του Μαρτίου και την περιοχή των Σαπών είναι στις 12hour 22min περίπου.

β) Επιλέγουμε ένα αντικείμενο (βιβλίο, ξύλο, χαρτί κουζίνας κ.α.) μετράμε το ύψος του.

γ) Την ορισμένη ώρα της μεσουράνησης μετράμε την σκιά που δημιουργείται από τον ήλιο . Επιλέγουμε, κατά το δυνατόν, να δημιουργήσουμε ορθογώνιο τρίγωνο για να μπορούμε να υπολογίσουμε σωστά την εφαπτομένη γωνίας θ, που σχηματίζουν οι ακτίνες του ήλιου με την κατακόρυφο του τόπου μας.

δ) Έχουμε μια σημαντική πληροφορία Την ΜΕΣΗΜΒΡΙΝΗ ΑΠΟΣΤΑΣΗ : Σε ποιο σημείο (κάπου στην Δημοκρατία του Κογκό για τον Μάρτιο) ο ήλιος δεν εμφανίζει καθόλου σκιά στα αντικείμενα της περιοχής. Κάθε μέρα τον Μάρτιο ο ήλιος μετακινεί αυτό σημείο κατά 55km * βορειότερα από την προηγούμενη ημέρα. Το σημείο αυτό βρίσκεται περίπου σε μεσημβρινή απόσταση 4.200 - 4.300 km* από τις Σάπες.

* τα νούμερα κατά προσέγγιση διότι μεταβάλλονται κάθε μέρα – στις μετρήσεις

κανονικά όπως πρέπει να χρησιμοποιηθούν.

ε) Με μαθηματικά λύνουμε μια εύκολη αναλογία :

θ / 360^ο = ΜΕΣΗΜΒΡΙΝΗ ΑΠΟΣΤΑΣΗ / ΜΕΣΗΜΒΡΙΝΗ ΠΕΡΙΜΕΤΡΟ

γωνία θ : υπολογίζεται από τις μετρήσεις μας ( διότι εφ θ = απέναντι κάθετος πλευρά/ προσκείμενη κάθετος πλευρά)

ΜΕΣΗΜΒΡΙΝΗ ΑΠΟΣΤΑΣΗ : μας δίνεται ή την «ανακαλύπτουμε με αστρονομική σκέψη»

Οι δραστηριότητες που πραγματοποιήσαμε :

Μέτρηση μεσημβρινής περιμέτρου της Γης, Γυμνάσιο και Λύκειο Σαπών – Ροδόπης Μάρτιος 2021 - Σχολικό έτος 2020-2021 28 μετρήσεις
Ημερομηνία	Δραστηριότητα	Συμμετέχοντες καθηγητές	Αριθμός μετρήσεων καθηγητών	Αριθμός μετρήσεων μαθητών
16-26/3/21	Ενημέρωση τμημάτων 6 τμημάτων (Γυμνάσιο & Λύκειο Σαπών)	κ.Πρασόπουλος
Δευτέρα 22/3/21	Αδυναμία πραγματοποίησης πειραμάτων λόγω συννεφιάς
Τρίτη 23/3/21	Ενημέρωση ενός τμήματος – παρακολούθηση μετρήσεων μέσω web	κ.Πρασόπουλος κ.Δημητρακάκη	2	Επίδειξη πειράματος
Παρασκευή 26/3/21	Ενημέρωση 2 τμημάτων – παρακολούθηση μετρήσεων μέσω web	κ.Πρασόπουλος κ.Δεληγιάννη κ.Δημητρακάκη	3	Επίδειξη πειράματος
Σάββατο 27/3/21 πρωί	Πειράματα μαθητών – επικοινωνία μέσω webex	κ. Πρασόπουλος	4	9
Σάββατο 27/3/21 απόγευμα	Επίλυση – επεξεργασία μετρήσεων μαθητών μέσω webex	κ. Πρασόπουλος
Κυριακή 28/3/21	Πειράματα μαθητών – επικοινωνία μέσω webex	κ.Πρασόπουλος	4	6

Για τις μετρήσεις χρησιμοποίησα μια «μετρητική διάταξη» που είχα κατασκευάσει για λογαριασμό του Συλλόγου Ερασιτεχνικής Αστρονομίας Θράκης το 2008 (φυσικά ευχαριστώ για την παραχώρηση).

Οι μαθητές χρησιμοποίησαν βιβλία, κουτιά από συσκευασίες και χαρτί κουζίνας. Από το Γυμνάσιο Σαπών πραγματοποίησαν μετρήσεις 10 μαθητές και από το Λύκειο Σαπών ακόμη 5 μαθητές.

Οι μετρήσεις μας (πέρσι και φέτος) :

Οι φετινές 28 μετρήσεις περιλαμβάνονται στον πίνακα που στέλνουμε. Η μέση τιμή της μεσημβρινής περιμέτρου της Γης υπολογίσθηκε στα 40.185,26 km (απόκλιση από την πραγματική τιμή 0,44 %).

Συγκρίνοντας την φετινή προσπάθεια με την αντίστοιχη περσινή (40.048,19 km , απόκλιση 0,10%) που πραγματοποιήσαμε 26 μετρήσεις από 19/3/20 έως 1/4/20 ….. ΣΥΜΠΕΡΑΙΝΟΥΜΕ ότι η Γή …… «πάχυνε» ?? !! Ίσως λόγω …. καραντίνας ……

Ας γράψουμε και κάτι …. αστείο …

Θα ήθελα να αφιερώσω την φετινή προσπάθειά μας σε συγκεκριμένους ανθρώπους, αλλά νομίζω ότι είναι καλύτερο να την αφιερώσουμε σε όλους όσους αγωνίζονται για ένα καλύτερο αύριο.... ο καθένας στον τομέα του.

Περήφανος για την προσπάθεια των μαθητών μας. Ευτυχής για την συνεργασία με τους συναδέλφους καθηγητές. Εύχομαι ο «Ερατοσθένης» με την απλότητα της μεθόδου να εμπνεύσει όλους μας.

Και του χρόνου με υγεία να είμαστε !

Για λογαριασμό της ομάδας του πειράματος

Πρασόπουλος Δημήτριος, Φυσικός (Γυμνάσιο & Λύκειο Σαπών)

Μέλος ΔΣ του Συλλόγου Ερασιτεχνικής Αστρονομίας Θράκης (ΣΕΑΘ)

Έγραψαν για μας :

https://inkomotini.news/247161-2/